Devlet Memurları Kanunu İle Bazı Kanunlarda Ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair 7417 Sayılı Kanun 05/07/2022 Tarihli Ve 31887 Sayılı Resmi Gazete ’de Yayınlandı
Kanun ile Kamu kurumlarına olan borçların taksitlendirilmesinde Kefalet sigortası senetlerinin teminat olarak kabul edilmesi, Özel Usulsüzlük Ceza Tutarlarında Artış, Bildirim Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesinde Artırımlı Özel Usulsüzlük Cezası Uygulaması, Zayi Belgesi Dava Açma Süresinde Değişiklik, Elektrikli Araçların Özel Tüketim Vergisi Oranlarında Değişiklikler, Nakti Sermaye Artırımı İndiriminde Süre Sınırlaması, Yeni Varlık Barışı Uygulaması, Asgari Ücret Desteği Uygulamasına ilişkin bazı düzenlemeler yapılmıştır.
1- Kamu Kurumlarına Olan Borçların Taksitlendirilmesinde Kefalet Sigortası Senetlerinin Teminat Olarak Kabul Edilmesi,
Kanunun 24. Maddesi ile, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 10 uncu maddesinde değişiklik yapılarak, Türkiye’de yerleşik sigorta şirketleri tarafından kefalet sigortası kapsamında düzenlenen kefalet senetlerinin 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun uygulamalarında 05/07/2022 tarihi itibari ile teminat olarak kabul edilebilecek.
2- Özel Usulsüzlük Ceza Tutarlarında Artış,
Kanunun 27. Maddesi ile 213 sayılı kanunun 353. Maddesinde yer alan özel usulsüzlük ceza tutarları arttırılmıştır. Buna göre Fatura ve benzeri evrak verilmemesi ve alınmamasına ilişkin düzenlenecek özel usulsüzlük ceza tutarları 01/08/2022 tarihi itibari ile uygulanmak üzere aşağıdaki şekilde arttırılmıştır.
- Her bir belge için 1.000,00-TL
- Her bir belge nev’ine ilişkin olarak kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı en çok, 50.000,00-TL
- bir takvim yılı içinde ise en çok, 500.000,00-TL
3- Bildirim Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesinde Artırımlı Özel Usulsüzlük Cezası Uygulaması,
Kanunun 28. Maddesi ile 213 sayılı Kanunun mükerrer 355. Maddesinde değişiklik yapılarak 355 inci maddesine göre uygulanan özel usulsüzlük cezasının artırılarak kesilmesi temin edilmiştir. Buna göre,
Elektronik ticarette vergi güvenliğini sağlamak amacıyla elektronik ortamda ticari faaliyette bulunan hizmet sağlayıcılara ve başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamındı sağlayan gerçek ve tüzel kişi arazı hizmet sağlayıcılara ticari faaliyetlerine ilişkin bildirim verme yükümlülüğüne uymayanlar için 01/08/2022 tarihi itibari ile uygulanmak üzere aşağıdaki ceza tutarları uygulanacaktır.
-Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbaplarına 17.000,00-TL
-İkinci sınıf tüccarlar ve defter tutan çiftçilere 8.500,00-TL
-Bunlar dışında kalanlara 1.760,00-TL
-Gerçek faydalanıcı bildirim ve muhafaza zorunluluğunu yerine getirmeyenlere, 10.200,00-TL
4- Elektrikli Araçların Özel Tüketim Vergisi Oranlarında Değişiklikler,
Kanunun 44. Maddesi ile4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listenin 87.03 G.T.İ.P. numarasında yer alan “- Diğerleri; — Sadece elektrik motorlu olanlar” satırı altındaki mallar ve özel tüketim vergisi oranları 05/07/2022 tarihi itibari ile aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
| G.T.İ.P.NO | Mal İsmi | Vergi Oranı (%) |
| 87.03 | Sadece elektrik motorlu olanlarMotor gücü 160 kW’ı geçmeyenler— Özel tüketim vergisi matrahı 700.000 TL’yi aşmayanlarDiğerleriMotor gücü 160 kW’ı geçenler— Özel tüketim vergisi matrahı 750.000 TL’yi aşmayanlar | 104050 |
| — Diğerleri | 60 |
5- Nakti Sermaye Artırımı İndiriminde Süre Sınırlaması,
Kanunun 49. Maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinin üçüncü paragrafında 05/07/2022 tarihi itibari ile uygulanmak üzere aşağıdaki değişiklik yapılmıştır.
Buna göre, Nakdi sermaye artırımı dolayısıyla indirim hesaplaması, herhangi bir yıl sınırı olmaksızın her dönem için ayrı ayrı uygulanmaktaydı. Yapılan değişiklik ile indirim düzenlemesindeki süresiz yararlanma hakkı, sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescil edildiği hesap dönemi ile bu dönemi izleyen dört hesap dönemi dikkate alınarak sınırlandırılmıştır. Bu süre zarfında, kazanılan indirim tutarlarından, kazancın yetersizliği nedeniyle ilgili dönemlerde indirim konusu yapılamayan tutarlar, beş yıllık süre dolduktan sonra da İndirime konu edilebilecek olup bu kapsamda bir sınırlamaya gidilmemiştir.
6- Yeni Varlık Barışı Uygulaması,
Kanunun 50. Maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa Geçici 15. Madde eklenerek Varlık Barışı kapsamı genişletilerek 05/07/2022 tarihi itibari ile uygulanmak üzere aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 15-
(1) Gerçek veya tüzel kişilerce, yurt dışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları 31/3/2023 tarihine kadar banka veya aracı kurumlara bildirilir.
(2)Birinci fıkra kapsamına giren varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 31/3/2023 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilir. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmaksızın bu madde hükümlerinden yararlanılır.
(3)Bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu avansların en geç 31/3/2023 tarihine kadar defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla bu madde hükümlerinden yararlanılır.
(4)Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 31/3/2023 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edilir.
(5)Birinci ve dördüncü fıkra kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar 213 sayılı Kanun uyarınca defter tutan mükellefler tarafından bildirim veya beyan tarihi itibarıyla kanuni defterlere kaydedilir. Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, bu madde hükümleri uyarınca kanuni defterlerine kaydettikleri kıymetler için pasifte özel fon hesabı açarlar. Bu fon hesabı bildirim veya beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmedikçe işletmeden çekilemez, sermayeye ilave dışında başka bir amaçla kullanılamaz, işletmenin tasfiye edilmesi halinde ise vergilendirilmez. Serbest meslek kazanç defteri ile işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler, söz konusu kıymetleri defterlerinde ayrıca gösterirler. Bu varlıklar dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaz ve bildirim veya beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmesi koşuluyla vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilir. Gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar, bu fıkrada yer alan beyan dışındaki diğer şartlar aranmaksızın madde hükümlerinden yararlanabilirler, bunlar tarafından taşınmaz dışındaki varlıkların en geç beyan tarihi itibarıyla banka veya aracı ku- rumlara yatırılmak suretiyle tevsik edilmesi zorunludur. Dördüncü fıkra kapsamında beyan edilerek işletme kayıtlarına alınacak taşınmazların işletmeye devrine ilişkin tapuda yapılacak işlemlerden, 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca harç alınmaz, bu taşınmazların işletmeye devri 193 sayılı Kanunun mükerrer 80 inci maddesi uygulamasında elden çıkarma sayılmaz.
(6)Banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak bildirim sahibinden bildirilen varlıkların değeri üzerinden 30/9/2022 tarihine kadar yapılan bildirimler için %1, 1/10/2022 tarihi ila 31/12/2022 tarihi (bu tarih dahil) arasında yapılan bildirimler için %2, 31/3/2023 tarihine kadar yapılan bildirimler için %3 oranında peşin olarak tahsil ettikleri vergiyi, bildirimi izleyen ayın on beşinci günü akşamına kadar vergi sorumlusu sıfatıyla bir beyanname ile bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan eder ve aynı sürede öderler. Şu kadar ki vergi oranı; bildirilen varlıkların, Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılan hesaplara transfer edildiği veya yurt dışından getirilerek bu hesaplara yatırıldığı tarihten itibaren en az bir yıl süreyle tutulması halinde %0 olarak uygulanır. Bu takdirde, banka ve aracı kurumlar tarafından bildirim esnasında tahsil edilerek vergi dairesine ödenen vergi, bildirim sahibinin ilgili vergi dairesine başvurusu üzerine iade edilir.
(7)Vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değeri üzerinden %3 oranında vergi tarh edilir ve bu vergi, tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenir. Bu fıkraya ve altıncı fıkraya göre ödenen vergi, hiçbir suretle gider yazılamaz ve başka bir vergiden mahsup edilemez.
(8)Bildirim ve beyana konu edilen varlıklarla ilgili olarak 213 sayılı Kanunun amortismanlara ilişkin hükümleri uygulanmaz. Bu varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmez.
(9)Bildirilen veya beyan edilen varlıklara isabet eden tutarlara ilişkin hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaz. Diğer nedenlerle başlayan vergi incelemeleri ile takdir komisyonu kararları sonucu bulunan matrah farkının madde kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespiti ve bildirilen veya beyan edilen varlık tutarının, bulunan matrah farkına eşit ya da fazla olması durumunda matrah farkına ilişkin tar- hiyat yapılmaz. Bulunan matrah farkının, bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespitine rağmen söz konusu varlık tutarlarından büyük olması durumunda sadece aradaki fark tutar üzerinden vergi tarhiyatı yapılır. Vergi incelemesi veya takdir komisyonu kararları sonucunda bildirim veya beyana konu edilen varlıklar dışındaki nedenlerle matrah farkı tespit edilmesi durumunda, bu madde kapsamında bildirilen veya beyan edilen tutarlar, bulunan matrah farkından mahsup edilmeksizin tarhiyat yapılır.
(10)Birinci fıkra uyarınca bildirildiği halde, bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmemesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmemesi ile bildirilen veya beyan edilen tutarlara ilişkin tarh edilen vergilerin süresinde ödenmemesi ve bu maddede yer alan diğer şartların yerine getirilmemesi hallerinde dokuzuncu fıkra hükmünden yararlanılamaz. Vergi incelemesine başlanılan veya takdir komisyonuna sevk edilen tarihten sonra bu madde kapsamında yapılan bildirim ve beyanlar dolayısıyla söz konusu inceleme veya takdir komisyonu kararları sonucunda yapılacak tarhiyatlar için de dokuzuncu fıkra hükmü uygulanmaz. Tahakkuk eden verginin vadesinde ödenmemesi vergi aslının gecikme zammı ile birlikte 6183 sayılı Kanun uyarınca takip ve tahsiline engel teşkil etmez. Tahsil edilmiş olan vergiler red ve iade edilmez.
(11)Bildirim ve beyan süresi sona erdikten sonra bildirim veya beyanlara ilişkin düzeltme yapılamaz.
(12)Hazine ve Maliye Bakanlığı, madde kapsamına giren varlıkların Türkiye’ye getirilmesi ve bildirimi ile işletmeye dâhil edilmelerine ilişkin hususları, bildirim ve beyana esas şekli ile maddenin uygulanmasında kullanılacak bilgi ve belgeler ile iade işlemlerine ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
(13)Bu maddeyi ihdas eden Kanunla, Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yapılan değişiklik hükmü, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce sermaye artırımı yapan veya ilk defa kurulan şirketler için 2022 yılı hesap dönemi dahil olmak üzere 5 hesap dönemi için uygulanır.”
7- Zayi Belgesi Dava Açma Süresinde Değişiklik,
Kanunun 55. Maddesi ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 82’nci maddesinin yedinci fıkrasının değişiklik yapılmıştır. Yapılan değişiklik ile, Tacirlerin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle zayii olması durumunda dava açma süresi zıyaı öğrenme anından itibaren on beş den 30 güne çıkarılmıştır.
8- 7394 Sayılı Kanunun Bazı Maddelerinin Yürürlük Sürelerinde Değişiklik,
Kanunun 57. Maddesi ile 7394 sayılı kanunda 39. Maddesinde 05/07/2022 tarihi itibari ile uygulanmak üzere değişiklik yapılmıştır. Buna göre, Gayrimenkul yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları, (Esas faaliyet konusu itibarıyla gayrimenkul, gayrimenkul projeleri ve gayrimenkule dayalı haklardan oluşan portföyü işletmek amacıyla kurulanlar dışında kalanların kazançları hariç) 2023 yılı vergilendirme dönemi kurum kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde ibaresi 2023 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerine ait kurum kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde olarak değiştirilmiştir.
9- Asgari Ücret Desteği Uygulaması,
Kanunun 64. Maddesi ile 5510 sayılı kanuna eklenen Geçici 88. Madde ile Asgari Ücret Desteği getirilmiştir.
GEÇİCİ MADDE 88- 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenlerce;
a) 2021 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime esas günlük kazancı 179 Türk lirası ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2022 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,
b) 2022 yılı içinde ilk defa bu Kanun kapsamına alınan işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,
2022 yılı Temmuz ila aralık ayları için günlük 3,33 Türk lirası ile çarpımı sonucu bulunacak tutar (99,90 TL), bu işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilir ve bu tutar İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanarak asgari ücret desteği sağlanacaktır.
Ancak (a) bendinde belirtilen prime esas günlük kazanç tutarı 6356 sayılı Kanun hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi özel sektör işverenlerine ait işyerleri için 358 Türk lirası olarak esas alınır.
Bu madde kapsamında destekten yararlanılacak ayda, 2021 yılı Ocak ila Aralık ayları aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki sigortalı sayısının altında bildirimde bulunulması halinde bu madde hükümleri uygulanmaz.
Muvazaalı işlem tesis ettiği anlaşılan veya sigortalıların prime esas kazançlarını 2022 yılı Temmuz ila aralık ayları için Kuruma bildirmediği veya eksik bildirdiği tespit edilen işyerlerinden İşsizlik Sigortası Fonunca karşılanan tutar, gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri alınır ve bu işyerleri hakkında bu madde hükümleri uygulanmaz.
Ancak, ilgili ayda 2022 yılı Temmuz ila aralık aylarına ait aylık brüt asgari ücretin onda birini geçmeyecek tutarda eksik prime esas kazanç bildirimi yapıldığının tespiti durumunda Kurumca yapılacak ihtar üzerine on beş günlük süre içinde söz konusu eksikliği gideren işyerleri hakkında bu madde hükümleri uygulanmaya devam eder.
İşverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili 2022 yılı Temmuz ila Aralık aylarına ait aylık prim ve hizmet belgelerini veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerini yasal süresi içerisinde vermediği, sigorta primlerini yasal süresinde ödemediği, denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalının fiilen çalışmadığı durumlarının tespit edilmesi, Kuruma prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunması hallerinde bu maddenin birinci fıkrasının (b) bendine ilişkin hükümler uygulanmaz.
Ancak Kuruma olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarını 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre tecil ve taksitlendiren işverenler bu tecil ve taksitlendirme devam ettiği sürece anılan fıkra hükmünden yararlandırılır.
Sigortalı ve işveren hisselerine ait sigorta primlerinin Devlet tarafından karşılandığı durumlarda işverenin ödeyeceği sigorta priminin İşsizlik Sigortası Fonunca karşılanacak tutardan az olması hâlinde sadece sigorta prim borcu kadar mahsup işlemi yapılır.
3213 sayılı Kanunun ek 9 uncu maddesi uyarınca ücretleri asgari ücretin iki katından az olamayacağı hükme bağlanan “Linyit” ve “Taşkömürü” çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan sigortalılar için birinci fıkranın uygulanmasında (a) bendi uyarınca belirlenecek günlük kazanç 477 Türk lirası olarak ve 2021 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen prim ödeme gün sayısının yüzde 50’sini geçmemek üzere, 2022 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısı dikkate alınır.
2022 yılı Temmuz ila aralık aylarına ilişkin yasal süresi dışında Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya Hazine ve Maliye Bakanlığına verilecek muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalılar için bu madde hükümleri uygulanmaz.
10- Diğer Düzenlemeler
Kanun ile ayrıca aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır,
a) Kamu görevlilerinin hiyerarşik konumu, sorumluluk düzeyi, yürütmüş oldukları görev, hizmet sınıfı, kadro unvanı/derecesi ve eğitim durumu gibi kriterler esas alınarak belirlenmiş olan ek gösterge sisteminin yeniden düzenlenmesi,
b) Emekli aylığı alt sınırının 3.500 Türk lirasına çıkarılması,
c) Açılacak yeni noterliğe, ilgili noter sınıfından başvuru olmadığı takdirde bir alt sınıfta bulunan noterin de başvurabilmesine imkân sağlanması,
d) Yükseköğretim kurumlarında öğrenim görmekte iken ilişiği kesilenler ile yükseköğretim kurumlarına kayıt hakkı elde ettiği hâlde çeşitli sebeplerle kayıt yaptıramamış öğrencilere yükseköğretimlerine devam etme hakkı tanınması,
e) Açık ceza infaz kurumlarında bulunup da kamu kurum ve kuruluşlarının iş alanlarında, geceleyin bu kurum ve kuruluşlar tarafından barındırılmak suretiyle çalışacak hükümlüler için istekli olma şartının getirilmesi, bu hükümlülere gündelik ödenmesi ve sigorta haklarının düzenlenmesi,
f) Otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerine uygulanan para cezalarının ödenme süresine göre ilave uygulanacak para cezalarının düzenlenmesi,
g) 1/7/2022 tarihine kadar yapı (inşaat) ruhsatı alınmış ve buna göre yapılmış olup kullanma izni verilmeyen veya alınmayan yapılara geçici olarak elektrik ve/veya su aboneliğinin yapılabilmesine ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.